Nieuw? Herinneringsmedaille Nationale Inzet

[Veldwachter Bromsnor]

In de decembereditie van het tijdschrift van Defensie, genaamd STERKER, is een brief ingezonden met de vraag of en hoe nationale hulpverlening gewaardeerd wordt in het decoratiebeleid. Volgens het antwoord op deze ingezonden brief wordt er gehint op het instellen van een Herinneringsmedaille voor Nationale Inzet (in lijn met het in 2021 gepubliceerde adviesrapport Herziening Decoratiestelsel). Hieronder volgt de ingezonden brief en het antwoord.

INGEZONDEN BRIEF
Een militair, al dan niet geplaatst bij een operationele eenheid, wordt niet doorlopend ingezet. Vindt inzet plaats, dan is dat binnen een van de drie hoofdtaken van Defensie. Momenteel wordt slechts een van de drie hoofdtaken erkend in de vorm van een onderscheiding: de Herinneringsmedaille Internationale Missies (HIM) voor 'het bevorderen van de (internationale) rechtsorde en stabiliteit'.
Anders dan bij de voorgaande hoofdtaak bestaat er geen onderscheiding om erkenning en waardering te uiten in het kader van de hoofdtaak 'het leveren van bijstand bij rampen en crises'. Tenminste, als het om nationale inzet gaat. De afgelopen jaren hebben eenheden aan deze hoofdtaak loffelijk bijgedragen tijdens bijvoorbeeld de vuurwerkramp, watersnoden (in 2021 nog in Limburg) en de nog heersende COVID-19 pandemie.
Deze inzetten vallen echter net buiten het bereik van de Herinneringsmedaille voor Humanitaire Hulpverlening bij Rampen (HHR) omdat enkel voor hulpverlening buiten de landsgrenzen wordt uitgereikt. Waar het leveren van humanitaire bijstand in het buitenland erkend en gewaardeerd wordt, is dit niet in het geval bij vergelijkbare inzet binnen onze landsgrenzen terwijl het dezelfde hoofdtaak is. Er is dus een gat in ons decoratiebeleid dat afbreuk doet aan de erkenning en waardering voor de bijzondere bijdrage van onze collega's en daarmee ook aan de herkenning van nationale inzet.
Vindt u het belangrijk dat nationale inzet, als een van de kerntaken van Defensie, ook erkend en gewaardeerd wordt en vindt u dat dit ook beloond mag worden in de vorm van een herinneringsmedaille, hetzij een Herinneringsmedaille Nationale Inzet of een HHR?

ANTWOORD
Waardering voor het werk van militairen is inderdaad van groot belang. Per hoofdtaak van de krijgsmacht wordt gekeken welke onderscheiding het meest passend is bij uitzonderlijke inzet. Het is niet zo dat voor elke inzet altijd automatisch een medaille volgt. Een medaille is namelijk niet de enige vorm voor erkenning en waardering. Zo heb je bijvoorbeeld ook het getuigschrift, een gratificatie, een beloning of een penning.
De Nederlandse krijgsmacht levert doorlopend bijdragen aan een goed functionerende Nederlandse samenleving. Vaak is dat routinematig en betreft het de normale dagelijkse werkzaamheden van de militair. Soms komt de krijgsmacht de Nederlandse maatschappij te hulp als de overheid capaciteitsproblemen heeft. Denk bijvoorbeeld aan de hulp tijdens corona en de hulp in Limburg bij de wateroverlast. Maar de krijgsmacht kan ook binnen Nederland gewapend militair moeten optreden en daarbij geweld toepassen, zoals bij treinkaping De Punt of de arrestatie van de Hofstadgroep. Met name voor deze laatste soort inzet, die zeer ingrijpend kan zijn voor de maatschappij en voor de militair, wordt het ontbreken van erkenning en waardering als een gemis ervaren.
De afgelopen jaren is de Commissie Wijziging Decoratiestelsel Defensie in gesprek gegaan met collega's om te horen wat er leeft. Daar zijn aanbevelingen uit voortgekomen die wij als Commissie Decoraties Defensie nu gaan omzetten tot realiteit. We kijken voor welke inzet er wel of niet een onderscheiding moet komen. Waaronder ook nationale inzet. Het zoeken naar de juiste criteria en kijken welke bestaande medailles we voor de verschillende inzet van de krijgsmacht kunnen gebruiken moet zorgvuldig gebeuren. Dit geldt ook voor de vraag of we een nieuwe onderscheiding moeten gaan instellen. Een onderscheiding moet wel bijzonder blijven, het moet duidelijk zijn wat je precies wilt onderscheiden en hoe de medaille zich verhoudt ten opzichte van andere onderscheidingen. Het doorlopen van zo'n proces (afstemming, instemming en ontwerpen) kost minimaal een jaar en zal hopelijk eind 2023 zijn afgerond. Weet dus dat we ermee bezig zijn.
Brigade-generaal b.d. Theo Ent
Voorzitter Commissie Decoraties Defensie